Moka kapları, tarihte kötü bir ün kazanmış olsa da bu aslında yanlış bir yargıdır. Bu yargının en büyük nedeni, moka pot kahvesinin tarihsel yolculuğunda acı bir tat ile özdeşleştirilmesidir. Bu da kahve severlerin iyi bir kahve fikriyle çelişmektedir. Ancak kahveyi moka potta demlemenin yeni yolları mevcut. Moka pot ile kahve demlerken hangi noktalara dikkat etmeniz gerektiğine, moka pot’un artılarına ve eksilerine birlikte bakalım…
1933 yılında, Luigi De Ponti tarafından, Alfonso Bialetti için icat ettiği set üstü bir kahve makinesidir. İtalya’da yaratılan moka pot, kısa sürede ülkede hızla yayıldı.
Moka potu popüler kılan düşünce, ticari espresso benzeri bir kahve makinesi muadilini herkesin evinde bulundurabileceği gerçeğiydi. Ancak o dönemde espresso günümüzdeki kadar sert değildi. Makineler de henüz bu kadar gelişmiş değildi.
50’li yılların sonuna doğru moka pot, neredeyse tüm Avrupa’da yayılmıştı. Ayrıca, Kuzey Amerika, Kuzey Afrika ve Yakın Doğu’da kahve üreticilerinin dikkatini çekmeyi başarmıştı. Günümüzde ise onlarca Moka Pot şirketi ve bu üreticilerin farklı stilleri var. Ancak en popüler şirket hala Bialetti, orijinal moka potu şirketidir. İkonik Bialetti Express’leri hala en çok satan ve popülerliğini koruyan şirkettir.
Moka potlarının temel yapıları paslanmaz çelik ve alüminyum gövdeye dayanmaktadır. Sıcak haznelerinin ısısına ve paslanmaya karşı dayanıklı olarak tasarlanmışlardır. Cihazın altındaki bir su haznesi, pot ısıtılırken suyu tutar. Su haznesinin hemen üzerinde bulunan kahve sepetinde telveler yer alır. Bu sepet, alt taraftan buharın yükselmesi ve kahve telvesindeki yağların ve aromaların ortaya çıkmasına izin vermek için delikli bir yapıya sahiptir. Sepetin hemen üzerinde bulunan filtre süzgeci, demlenen kahvenin basınçla ve bir huni aracılığıyla, bir ağızdan çıkıp üst hazneye yükselmesini sağlar.
Basınç İle Demlenen Kahve, Nasıl Sonuçlar Verir?
Kahve demlenirken su genelde kapalı bir ortamda ısıtılır ve bu, basınç oluşmasına neden olur. Bu basınç sayesinde demlemeyi başlatan zemine su buharı fırlar. Ardından aynı basınç, kahveyi huniden yukarı doğru iter. Kahve üst hazneye ilerlediğinde artık basınç altında değildir. Bu nedenle hazne sakin bir şekilde kahveyle dolar.
Basınçla bu şekilde demlenen kahve, normal demlenen kahveye oranla 2 kat daha sert olamaktadır. Bunun temel nedeni normal kahve yaklaşık 1:16 oranla hazırlanırken basınç ile demlenen kahve, 1:7 oranla hazırlanır. Ancak bu basıncın etkisi yanlış yöntemlerin doğmasına neden olmuştur.
Moka Pot Neden Yanlış Anlaşılıyor?
‘Stovetop espresso maker’ olarak bilinen moka potları, gerçek espresso yapmamaktadır. Espresso, sıcak suyu ince kahve telveleriyle buluşmasının ardından 8-10 barlık bir basınçla onun içinden geçmesiyle hazırlanır. Bu yoğun basıncın oluşması kolay değildir. Sadece gelişmiş espresso makinelerinde üretilebilir.
Moka pot, espresso makinesine nazaran daha düşük basınç oranına (1-2 bar) sahiptir. Bu oranda bir buhar basıncını da insanların oluşturması zordur ancak gerçek bir espresso makinesinin oluşturduğu buharın yanından geçemez. Bu iki demleme şekli lezzet açısından yakın olsa da çoğu insan aradaki farkı anlayacaktır.
Avantajlar ve Dezavantajlar
Espresso benzeri yoğun ve güçlü bir kahve oluşturmak için moka potlar oldukça kullanışlı ve pratiktir. Ayrıca alüminyum ve paslanmaz çelikten yapılmaları, sağlamlık, dayanıklılık ve temizleme kolaylığı sağlar. Ayrıca tüm moka potlar, fazla basınç oluşumunu engellemek ve ocakta kolayca kullanılabilmesi için bir ehliyet tahliye valfi ile birlikte satılmaktadır. Kurulumu oldukça basit olduğunda ev için idealdir.
Gözden kaçırılmaması gereken küçük bazı zayıf noktalar da bulunmaktadır. Başlangıçta moka potların anlaşılması biraz zor olabilir. Ayrıca dikkat edilmediği taktirde kahve acı ve lezzetisz bir hale gelebilir.
Özetle moka potlar, onları anladığınız taktirde ve kahve zevkinize göre size en lezzetli seçeneği oluşturabilir. Biraz hassas yapılarını ve doğalarını çözdüğünüz taktirde lezzetli kahvenizle keyifli anlar yaşayabilirsiniz.
https://www.javapresse.com/blogs/stovetop-brewing/ultimate-guide-moka-pot-coffee
http://www.deathbycoffee.net/ourjourneycoffeeblog/2020/6/25/how-to-make-moka-coffee-the-way-we-love-it
