Bazı dinler ve manevi uygulamalar, yemek ve içecekleri çeşitli ritüellerine ve inançlarına dahil etmiştir. Böylece belirli yiyecek ve içecekler zamanla dinde sembolik bir hal almıştır. Örneğin bazı inanç sistemlerinde kırmızı şarap veya çay figürlerini görebiliriz. Kahve, tam olarak dini hizmetlerde aktif bir rol oynamasa da çeşitli dinlerin savunucuları açısından farklı değerlendirilen bir içecektir.
İslamiyet’te Kahveye Bakış
Dünya’daki en geniş kahve tarlaları ve kahve üretimi Vietnam veya Brezilya gibi Orta Doğu’dan uzak ülkelerde olsa da, İslamiyet’in varlığı kahveyi bugüne getiren önemli etkenlerden biridir. Geniş bir perspektifte ve objektif olarak değerlendirdiğimizde, İslam, köklü bir din olarak kahve kültürü ile en yakın bağa sahip olandır. Birçok kahve uzmanı, kahvenin kökenini Yemen olarak kabul etmektedir.
Sufiler, dua ve meditasyon sırasında kahveyi gece boyu süren ritüellerinde yaygın olarak tüketirdi. Kahve İslamiyet’te iki uçta olan bir içecekti. Çünkü bir uçta kahvenin haram olduğuna inanılırken bir diğer uçta yasaklanan alkole alternatif olarak saygı görüyordu. Kahvehanelerin yaygınlaşması ile bazı Müslümanlar ibadet etmek ve sosyalleşmek için bu mekanlarda toplanmaya başlamıştı. Zaman zaman cami yerine bu kahvehaneleri tercih ediyorlardı. Bugün ‘İslam şarabı’ olarak dünya çapındaki Müslümanlar tarafından sevilerek tüketilen bir içecek haline geldi.
Hristiyanlık’ta Kahveye Bakış
Her ne kadar Pazar vaazı sırasında kahve tüketildiğini görmesek de Hristiyan cemaatlerinin ayinlerinden sonra bir fincan kahve için zaman ayırdıklarını biliyoruz. Papa VIII.Clement’in, “Ama bu şeytan içeceği o kadar lezzetli ki, bunu yalnız kafirlerin kullanmasına izin vermek yazık olur. Bunu vaftiz ederek şeytanı kandıracağız!” beyanından sonra kahve tüketimi yaygınlaştı.
Daha sonra 1600’lerin başında Papa VIII.Clement’in, Hristiyanları alkol yerine kahve içmeye ikna etmek için çekirdekleri kutsadığı yönünde birtakım rivayetler vardır. Bugün kahve, Mormon kilisesi olarak bilinen Son Zaman Azizler Kilisesi dışında, Hıristiyanlığın çoğu mezhebinde popüler olarak tüketilen bir içecektir. Mormon inancına göre kafeinli içecekler, ‘zihin değiştirici’ veya ‘bağımlılık yapıcı’ olduğu için yasaklanmıştır.
Yahudilik’te Kahveye Bakış
Yahudi kültüründe kahve, binlerce yıl öncesine dayanan bir içecektir. Etiyopya’nın büyük bir Yahudi nüfusuna ev sahipliği yaptığı ve çoğunun İsrail’e yerleştiği dönemden bu zamanakadar gelmiştir. Bugün İsrail’de, kökeni Etiyopya’dan gelen Arabica kahve çeşidiyle oldukça popüler bir içecektir.
Avrupa’daki ilk kahvehanelerin çoğu Yahudi tüccarlarının mülkiyetindeydi ve onlar tarafından işletiliyordu. Hatta İtalya’nın ilk kafesi 1632 yılında Livorno’da bir Yahudi satıcı tarafından açıldı. Aynı şekilde İngiltere’de ilk kahvehanenin Lübnanlı bir göçmen olan ‘Yahudi Yakup’ tarafından açıldığı bilinmektedir.
Kahve, Yahudi mirasının ayrılmaz parçalarından biridir ve özellikle gece geç saatlerde Tevrat okuyan akademisyenlerin en yakın arkadaşıdır.
Budizm’de Kahveye Bakış
Budistler hayata yaklaşımlarında oldukça dikkatli ve hassastır. Kendilerini aydınlanmaya yönlendirecek yolları titizlikle seçerler. Hala kahve konusunda tartışmalı düşünceleri vardır. Ancak Budistlerin çoğu, Budizm’in ahlak kılavuzundaki beşinci ilkeye müdahale olmadığı sürece belirli ölçüde kahve tüketiminin iyi olduğuna inanırlar.
Ahlak kılavuzundaki beşinci yasa, sarhoşluğa karşı bir uyarıda bulunur ve savunucuların uyuşturucu, alkol ve nirvanaya ulaşmayı engelleyebilecek diğer zihin değiştirici maddelerdenuzak durmalarını öğütler. Çoğu modern Budist, beyinde hafif bir etkisi olmasına rağmenkahve tüketir.
Hinduizm’de Kahveye Bakış
Dünya’daki en eski dinlerden biri olan Hinduizm’in kökleri Hindistan’a dayanır. Çay, Hint kültürünün önemli bir bileşenidir. Aynı şekilde kahve de Hindular arasında en az çay kadar önemli ve popüler bir içecektir.
Gördüğünüz gibi kahve tarih boyunca, çeşitli inanç gruplarında tartışmalara yol açmıştır. Bunun temel sebebinin uyarıcı etkiye sahip olan kafein olduğu anlaşılıyor. Yine de vardığımız noktada sosyal açıdan önemli bir yere sahip olduğu kabul edilmiş durumdadır.
