Bir espressoyu zengin ve keyifli kılan şeyler nelerdir? Üstte yüzen altın köpüğün kremamsı dokusu, asiditesi, çikolata notaları… Bu özelliklerin hepsi bir espressodan beklediğimiz şeylerdir. Peki, kahveyi incecik öğütüp içinden su geçirerek zenginliğinin ortaya çıkarılması fikri nasıl oluştu, hiç düşündünüz mü? Bu yazımızda meraklı kahve severler için espressomakinesinin hikayesini anlatacağız.
Espressonun Ortaya Çıkışı
1880’lerin sonlarına doğru İtalya, Torino’da yaşayan otel ve kafe sahibi Angelo Moriondo, bir sorunla karşılaştı. Sorun, müşterilerin kahve siparişlerinin kendilerine çok geç ulaşmasıydı. Çözüm olarak kahveyi daha hızlı hazırlamak ve sunmak için yarım kilo öğütülmüş kahveyi buhar ile iterek demleyen bir makine tasarladı: Caffe Instantaneo. Bu makine daha hızlı kahve hazırlamada oldukça başarılı olsa da espressodan beklediklerimizi sunmakta yetersizdi. Çünkü yukarıda bahsettiğimiz kremamsı doku, çikolata notaları veya altın köpükten uzak, daha çok filtre kahveye benzer bir sonuç elde edilmişti. Her şeye rağmen bu makine, espressomakinesinin temellerini atan önemli bir gelişmeydi.
İlk Ticari Espresso Makinesi: La Pavoni Ideale
20. Yüzyılın başlarında tanıtılan La Pavoni Ideale, ilk ticari espresso makinesiydi. Yine İtalya’dan gelen gelişmeler sonucunda yangın musluklarını andıran ve üzerinde kartal süslemeleri bulunan espresso makinesi, ülkedeki çoğu işletmede yerini aldı. Süreç içinde kahve tazeliği bir sorun olmaya başladı. Bunu iyileştirmek için porter filtre kullanıldı. Ancak hala çözüm bulunması gereken büyük kusurlar vardı. Örneğin yüksek basınç altında çalışan bu makineler oldukça tehlikeliydi. Çünkü baristalar yüksek basıncın kontrolü hakkında fikir sahibi değildi ve birçok kaza meydana geliyordu. Damak zevkimizi ilgilendiren kısma gelecek olursak, demleme kalitesi hala ‘iyiden’ uzaktı.
Piston Kollu Espresso Makinesi: Gaggia Tipo Classico
İtalyanlar kahveyi iyileştirmeyi kafaya koymuş olmalı ki, her üretimi geliştirmek için 20.yüzyılda durmadan çalışmışlardı. 1940-1950 yılları arasında Gaggia Tipo Classico piston kollu espresso makinesinin gündeme gelmesiyle önemli bir ilerleme kaydedildi. Bu gelişme ile artık kremamsı yapı, altın köpük, gerekli notalar ve zengin tatlar görülebiliyordu. GaggiaClassico, espresso şölenini yaşatan ilk şirket oldu. Ancak bu süreçte tutarlı bir espressodeneyimi sağlamak hala zordu. Ayrıca piston kol da büyük bir tehlike potansiyeli taşıyordu.
Modern Espresso Makinesi: La Faema E61
La Faema E61, 1960’ların başında espresso teknolojisinde önemli bir adım oldu. Artık hem gerekli basıncı sağlayan bir pompa vardı hem de tutarlı sıcaklıkları sağlayan bir ısı eşanjörübulunuyordu. Pompa, 9 barlık bir basınç uyguluyordu ve bu nedenle artık piston kola ihtiyaç yoktu. Böylece süreç daha güvenli, hızlı ve sağlıklı bir aşamaya ulaştı. Sanıyorum biz de o dönemde bir barista olsak espresso makinesinin bu evresinde yaşamak isteyebilirdik.
Bahsettiklerimiz gerçekten inanılmaz gelişmeler olsa da hala iki büyük sorun vardı: Filtreyi grup başlığına yerleştirmenin tekrarlayan hareketinden dolayı zaman kaybı ve sıkıştırma basıncı, kahve dozu, öğütme boyutu gibi konularda bilgisi olan baristaların az olması.
Süper Otomatik Espresso Makineleri : Eversys
Doksanlı yılların sonuna doğru Starbucks, demleme sürecini otomatikleştirdi ve süper otomatik espresso makinesini benimseyen ilk şirket oldu. Eversys bu alanda lider bir marka olarak, makine içindeki yenilikçi tasarımlarında baristaların hareketlerini kopyalama konusunda önemli gelişmeler kaydetti. Altın köpüklü krema tabakası ve olağanüstü lezzeti ile espressoyu öne çıkaran her şey, bu gelişmeler sayesinde kahve severler ile buluştu.
Bugüne gelene kadar, zengin ve iyi tatlar sunan espresso deneyiminin gelişimi bu şekildeydi. Ancak günümüzde bile hala eksiklikler mevcut. Gelecekte belki bir mühendis, belki de bir kahve sever bu eksiklikleri bulup geliştirebilir…
https://pullandpourcoffee.com/a-timeline-of-the-espresso-machine/
https://www.smithsonianmag.com/arts-culture/the-long-history-of-the-espresso-machine-126012814/
http://www.historyofcoffee.net/coffee-history/history-of-espresso/
